بررسی شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در پرتونگاران و پرستاران شاغل در بیمارستان‌های علوم پزشکی ارتش: مطالعه مقطعی

مقدمه: یکی از مهم‌ترین عوارض شغلی، اختلالات اسکلتی عضلانی است. این اختلال می‌تواند بر کیفیت خدمات ارائه شده به بیمار اثر سوء بگذارد. هدف: هدف از این مطالعه بررسی شیوع اختلالات اسکلتی‌- عضلانی پرتونگاران و پرستاران شاغل در اورژانس بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران در سال 1395 می‌باشد. مواد و روش‌ها: این پژوهش مقطعی شاهد دار، در سال 1395 بر روی 144 نفر از پرتونگاران (مورد) و پرستاران (شاهد) شاغل در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران که حداقل یک سال سابقه‌ی کار داشته‌و‌به‌صورت سرشماری انتخاب‌شده‌ بودند، صورت گرفته است. جهت ارزیابی اختلالات نواحی مختلف بدن، از پرسشنامه‌ی بررسی اختلالات اسکلتی- عضلانی نوردیک (NMQ) و به‌منظور ارزیابی خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی از روش (QEC) استفاده‌شده است. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از آزمون تی مستقل و پیرسون به کمک نرم‌افزار SPSS نسخه 16 آنالیز شد و سطح معنی‌داری، کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد. یافته‌ها: نتایج به‌دست‌آمده از پرسشنامه نشان داده که در یک سال گذشته، شیوع اختلالات اسکلتی در پرتونگاران در نواحی پا، گردن، شانه و زانو به ترتیب با 80/5، 50، 41/6 و 41/6 درصد و در پرستاران در نواحی گردن، ران، پا و کمر به ترتیب با 48/6، 47/2، 47/2 و 44/4 درصد بیشتر از سایر نواحی بدن می‌باشد. رابطه معنی‌داری بین آگاهی از خطر شغلی، نوع شیفت کاری و سابقه کاری با شیوع اختلالات در برخی از نواحی بدن، در پرستاران مشاهده شد اما در گروه مقابل رابطه‌ی معنی‌داری مشاهده نشد. همچنین میزان آگاهی از خطر در پرتونگاران از پرستاران بیشتر بود. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به شیوع بالای اختلالات اسکلتی عضلانی و پوسچر نامناسب در حین کار و مخاطره‌آمیز بودن شرایط محیط کار، مداخله ارگونومیک به منظور کاهش فشار وضعیتی بر گردن و تنه و کاهش پوسچرهای نامناسب در حین کار بعد از ارزیابی اولیه از وضعیت بدنی توصیه می‌شود.